Key takeaways

  • เม็ดแรก กินให้เร็วที่สุดหลังจากมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกัน(ไม่เกิน 72 ชั่วโมง)
  • กินยาเม็ดที่ 2 ห่างจากเม็ดแรก 12 ชั่วโมง(⏰ควรตั้งเวลาเตือนจะได้ไม่ลืม)

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินสามารถป้องกันการตั้งครรภ์หลังจากที่มีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกัน ยาคุมฉุกเฉินในไทยที่เป็นแบบ 2 เม็ด มักประกอบด้วยตัวยา levonorgestrel 0.75 mg ตัวอย่างยี่ห้อที่นิยมใช้ เช่น Postinor(โพสตินอร์) Madonna(มาดอนน่า)

วิธีรับประทานยา

เม็ดแรก

  • กินเม็ดแรกให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้หลังจากที่มีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกัน ถ้าภายใน 12 ชั่วโมงจะดีมากๆ
  • ยิ่งกินเร็วเท่าไร ประสิทธิภาพก็ยิ่งดี ถึงแม้ว่าสามารถกินยานี้ได้ภายใน 72 ชั่วโมง(3 วัน) แต่การกินทันทีจะยิ่งเพิ่มประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดได้

เม็ดที่สอง

  • กินเม็ดที่ 2 หลังจากเม็ดแรก 12 ชั่วโมง (⏰ควรตั้งเวลาเตือนจะได้ไม่ลืม)

ถ้ากลัวลืมสามารถกินทีเดียวพร้อมกันได้เลยทั้ง 2 เม็ด แต่อาจทำให้รู้สึกคลื่นไส้ อาเจียนได้มากขึ้น

คำแนะนำเพิ่มเติม

  • กินยาแล้วอาเจียน: หากกินยาไปแล้วอาเจียน(อ้วก)ภายใน 2 ชั่วโมง ต้องกินใหม่เพราะยายังไม่ได้ดูดซึมเข้าร่างกาย
  • ไม่ควรใช้บ่อย: ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมีไว้เพื่อใช้กรณีฉุกเฉินไม่ได้ใช้สำหรับคุมกำเนิดแบบประจำ หากต้องการใช้บ่อยควรหายาคุมกำเนิดที่เป็นแบบใช้ประจำมาใช้ดีกว่า เนื่องจากยาคุมแบบที่ใช้ประจำจะมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดดีกว่ายาคุมฉุกเฉิน
  • ยิ่งกินเร็วยิ่งได้ผลดี: เนื่องจากยิ่งกินเร็วก็ยิ่งไปขัดขวางกระบวนการที่ไข่จะเจอกับอสุจิได้หรือถ้าเกิดติดแล้วก็ทำให้ไข่ที่ได้รับการผสมติดมดลูกได้ยากขึ้น เพราะฉะนั้นจึงควรกินยาให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

คำถามที่พบบ่อย

หากกินยาคุมฉุกเฉินหลังจาก 72 ชั่วโมงยังได้ผลอยู่ไหม?

  • ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินรูปแบบนี้จะมีประสิทธิภาพสูงเมื่อใช้ภายใน 72 ชั่วโมง พอหลังจาก 72 ชั่วโมงไปแล้วยังคงมีประสิทธิภาพบ้างแต่จะค่อยๆ น้อยลงตามเวลา
  • มีงานวิจัยที่บอกว่ายานี้อาจยังมีประสิทธิภาพหากใช้ภายใน 120 ชั่วโมงหรือ 5 วัน แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับช่วงของรอบเดือนด้วย

หากเกิน 72 ชั่วโมง ทำอย่างไร?

  • หากเกิน 72 ชั่วโมงควรใช้ยาคุมฉุกเฉินที่มีตัวยา Ulipristal acetate (UPA) แทน เพราะยาคุมชนิดนี้มีประสิทธิภาพเมื่อใช้ภายใน 5 วัน (แต่หาซื้อยากและราคาสูง)

ยาคุมฉุกเฉินป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ไหม?

  • ไม่สามารถป้องกันได้, ยาคุมฉุกเฉินไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ต่างๆ ได้ ต้องใช้ถุงยางอนามัยถึงจะป้องกันได้

ลืมกินเม็ดที่สองทำอย่างไร?

  • กินให้เร็วที่สุดเท่าที่จะนึกออก แม้ว่าจะช้าไปหลายชั่วโมงก็ตาม เพราะยิ่งกินเร็วเท่าไรยิ่งดี
  • ประสิทธิภาพ: ถึงแม้การกินช้าจะลดประสิทธิภาพยา แต่ก็ยังดีกว่าไม่ได้กินเลย

สรุปการใช้ยา

หากใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินแบบ 2 เม็ด ควรกินเม็ดแรกโดยเร็วที่สุดหลังจากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันภายใน 72 ชั่วโมง ควรกินเม็ดที่สองภายใน 12 ชั่วโมงหลังจากกินเม็ดแรก หากอาเจียนภายใน 2 ชั่วโมงหลังจากกินยา ต้องกินยาเม็ดนั้นใหม่ ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินจะได้ผลดีที่สุดหากกินได้เร็วที่สุด เนื่องจากยาคุมกำเนิดฉุกเฉินจะออกฤทธิ์หลักในการชะลอหรือป้องกันการตกไข่ นอกจากนี้ควรปฏิบัติตามคำแนะนำเฉพาะที่แนบมากับยาเสมอ และปรึกษาผู้ให้บริการด้านการแพทย์หากรู้สึกผิดปกติหลังจากใช้ยา